طلا در دوران باستان
طلا، با نماد شیمیایی Au (مخفف واژه لاتین "aurum" به معنای "سپیده‌دم درخشان")، فلزی گران‌بها است که از دوران باستان در ساخت جواهرات، سکه‌ها، مجسمه‌ها، ظروف و به‌عنوان تزئینات برای ساختمان‌ها، بناهای تاریخی و مجسمه‌ها استفاده می‌شده است. این فلز در برابر خوردگی مقاوم است و به همین دلیل در بسیاری از فرهنگ‌های باستانی نمادی از جاودانگی و قدرت محسوب می‌شد. کمیابی و ویژگی‌های زیبایی‌شناختی طلا آن را به ماده‌ای ایده‌آل برای طبقات حاکم تبدیل کرده بود تا قدرت و موقعیت خود را به نمایش بگذارند. طلا ابتدا در سطح زمین و در نزدیکی رودخانه‌هایی مانند "پکتولوس" در لیدیای آسیای صغیر یافت شد و از سال ۲۰۰۰ قبل از میلاد توسط مصریان و بعدها توسط رومیان در آفریقا، پرتغال و اسپانیا استخراج می‌شد. همچنین شواهدی وجود دارد که رومیان ذرات طلا را از سنگ‌هایی مانند پیریت آهن استخراج می‌کردند. طلا به‌راحتی قابل کار کردن است و با فلزات دیگری مانند نقره و مس ترکیب می‌شود تا استحکام آن افزایش یابد و رنگ آن تغییر کند؛ به همین دلیل برای مصارف متعددی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

جواهرات

در بیشتر فرهنگ‌های باستانی، طلا به دلیل ارزش، زیبایی، انعطاف‌پذیری و چکش‌خواری‌اش در جواهرات و هنر محبوب بود. الکتروم (آلیاژ طبیعی طلا و نقره) از سال ۵۰۰۰ قبل از میلاد در جواهرات مصری استفاده می‌شد. در حدود ۳۰۰۰ قبل از میلاد، مردان و زنان در تمدن سومر از جواهرات طلایی استفاده می‌کردند و زنجیرهای طلایی برای اولین بار در شهر اور در سال ۲۵۰۰ قبل از میلاد تولید شدند. تمدن مینوسی در کرت در اوایل هزاره دوم قبل از میلاد به تولید جواهرات زنجیری پرداخت و مجموعه‌ای گسترده از جواهرات با استفاده از تکنیک‌های متنوع ساخت. جواهرات طلایی به شکل گردنبند، دستبند، گوشواره، انگشتر، تاج، آویز، سنجاق و بروش بودند. تکنیک‌ها و اشکال شامل ملیله‌کاری (تکنیکی که مصریان از سال ۲۵۰۰ قبل از میلاد می‌شناختند و در آن طلا به سیم تبدیل شده و به طرح‌های مختلف پیچیده می‌شد)، ساخت اشکال نازک، دانه‌کاری (تزئین سطح با دانه‌های کوچک طلایی که لحیم می‌شدند)، برجسته‌کاری، حکاکی، مرصع‌کاری، قالب‌گیری و کنده‌کاری بودند. در آمریکای جنوبی، طلا به‌طور مشابه توسط تمدن چاوان در پرو در حدود ۱۲۰۰ قبل از میلاد کار می‌شد و ریخته‌گری طلا توسط جامعه نازکا از ۵۰۰ قبل از میلاد به کمال رسید. رومیان از طلا به‌عنوان پایه‌ای برای سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی استفاده می‌کردند؛ این سبک در دوره بیزانس با استفاده از مروارید، جواهرات و میناکاری ادامه یافت.

Mycenaean Octopus Brooch (by Mark Cartwright, CC BY-NC-SA)

یک سنجاق طلایی میسنی به شکل هشت‌پا، مربوط به میسنی، اواسط هزاره دوم پیش از میلاد. (موزه باستان‌شناسی میسنی)

Neolithic Gold Bead

مهره طلایی مربوط به دوره نوسنگی


ارز

طلا برای اولین بار در اواخر قرن هشتم قبل از میلاد در آسیای صغیر به‌عنوان سکه استفاده شد. این سکه‌ها نامنظم و اغلب تنها در یک طرف مهر شده بودند و معمولاً از الکتروم ساخته می‌شدند. اولین سکه‌های طلای خالص با تصاویر حک‌شده به کرزوس، پادشاه لیدی (۵۶۱-۵۴۶ قبل از میلاد) نسبت داده می‌شوند و یک پالایشگاه طلای معاصر در پایتخت، ساردیس، کشف شده است. حتی خالص‌ترین طلای طبیعی می‌تواند حاوی ۵٪ نقره باشد، اما لیدی‌ها توانستند طلای خود را با استفاده از نمک و دماهای کوره بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ درجه سانتی‌گراد تصفیه کنند. نمک با نقره ترکیب شده و بخار کلرید نقره تشکیل می‌داد که طلا را خالص می‌کرد و می‌توانست برای ایجاد سکه‌های استاندارد با خلوص تضمین‌شده استفاده شود.

Macedonian Gold Stater

استاتر طلایی مقدونی


توضیحات فامیگلد:
استاتر (Stater) یک واحد پولی در دوران باستان از جنس طلا بود که به‌طور گسترده در تمدن‌های   یونانی و هلنیستی استفاده می‌شد.
ویژگی‌ها و مشخصات استاتر:
  1. مفهوم کلی: کلمه "استاتر" در یونانی به معنای "وزنه" یا "معیار" است و به سکه‌ای اشاره داشت که بر اساس وزن استاندارد ساخته شده بود.
  2. جنس: استاترها معمولاً از فلزات گران‌بها مانند طلا، نقره، یا الکتروم (آلیاژ طبیعی طلا و نقره) ساخته می‌شدند.
  3. وزن و اندازه: وزن آن بسته به منطقه و دوره متفاوت بود، اما معمولاً بین 8 تا 9 گرم بود.
  4. تاریخچه:  استاترها در ابتدا در لیدی  (آسیای صغیر) در قرن هفتم پیش از میلاد ضرب شدند و بعدها توسط سایر تمدن‌ها، از جمله مقدونی‌ها، پذیرفته شدند.
  5. نماد قدرت: استاترهای طلایی مقدونی به‌ویژه در دوران اسکندر بزرگ و فیلیپ دوم اهمیت یافتند و نشان‌دهنده قدرت و نفوذ امپراتوری مقدونی بودند.


کاربردهای دیگر

ارزش و زیبایی طلا آن را به ماده‌ای ایده‌آل برای اشیاء مهم سیاسی و مذهبی تبدیل کرده بود. در مصر باستان، ماسک‌های طلایی برای مومیایی‌ها ساخته می‌شد تا در زندگی پس از مرگ استفاده شوند؛ معروف‌ترین نمونه آن ماسک توت‌عنخ‌آمون است. در آمریکای جنوبی، ماسک‌های طلایی توسط تمدن‌های مختلف برای اهداف مذهبی ساخته می‌شد. در هنر مسیحی قرون وسطی، طلا برای تزئین دست‌نوشته‌ها، صلیب‌ها و سایر اشیاء مقدس استفاده می‌شد.

استخراج و تولید

طلا ابتدا در سطح زمین و در نزدیکی رودخانه‌ها یافت می‌شد، اما با پیشرفت فناوری، استخراج زیرزمینی آن آغاز شد. مصریان از سال ۲۰۰۰ قبل از میلاد و رومیان بعدها در آفریقا، پرتغال و اسپانیا معادن طلا را استخراج می‌کردند. رومیان همچنین ذرات طلا را از سنگ‌هایی مانند پیریت آهن استخراج می‌کردند. طلا به‌راحتی با فلزات دیگر مانند نقره و مس ترکیب می‌شود تا استحکام آن افزایش ی

رومیان تکنیک‌های پیچیده‌ای را برای استخراج طلا توسعه دادند. آن‌ها با ایجاد تونل‌ها، استفاده از آب برای شستشو و جدا کردن ذرات طلا از سنگ، و همچنین استفاده از فناوری‌های مشابه به استخراج طلا پرداختند. بسیاری از این روش‌ها بعدها در قرون وسطی و حتی عصر جدید استفاده شدند.

استفاده در معماری و هنر
طلا به دلیل زیبایی و ماندگاری‌اش در معماری و هنرهای تزئینی نیز به کار می‌رفت. در مصر باستان، ورق‌های طلایی برای تزئین مجسمه‌ها و معابد استفاده می‌شد. در روم باستان، طلا برای تزئین دیوارها، سقف‌ها و حتی ابزارهای روزمره مورد استفاده قرار می‌گرفت. این روند در دوران بیزانس و قرون وسطی نیز ادامه داشت، به‌ویژه در کلیساها و بناهای مذهبی.

در بسیاری از تمدن‌های باستانی، طلا نماد خدایان یا سلطنت بوده و اغلب برای ساخت مجسمه‌ها و ظروف مذهبی استفاده می‌شد. به عنوان مثال، در آمریکای جنوبی، مجسمه‌های طلایی اغلب برای مراسم مذهبی و قربانی کردن ساخته می‌شدند.

تاثیر فرهنگی طلا
طلا در طول تاریخ به عنوان نماد ثروت، قدرت و زیبایی شناخته شده است. از داستان‌های اساطیری مانند جیسون و پشم زرین گرفته تا استفاده از طلا در ادبیات و هنر، این فلز همیشه جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ‌های مختلف داشته است.

طلا در دوران مدرن
در دنیای مدرن، طلا همچنان به عنوان ذخیره ارزش در اقتصاد جهانی اهمیت دارد. این فلز در بانک‌ها، به صورت شمش و سکه نگهداری می‌شود و در بسیاری از صنایع، به ویژه در الکترونیک و پزشکی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین طلا همچنان ماده اصلی در ساخت جواهرات در سراسر جهان است

ترجمه : فامیگلد famygold.ir

مرجع: مقاله: Gold in Antiquity  نوشته:  Mark Cartwright
آدرس وب سایت: https://www.worldhistory.org/gold/